Pwy sydd mewn perygl?

Mae Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn nodi mai "oedolyn mewn perygl” yw oedolyn sydd:

• yn dioddef neu mewn perygl o gael ei gam-drin neu ei esgeuluso,
• unigolyn sydd ag anghenion gofal a chymorth (p'un a yw'r awdurdod yn bodloni unrhyw rhai o'r anghenion hynny ai peidio), ac
• o ganlyniad i'r anghenion hynny, ni all amddiffyn ei hun yn erbyn y cam-drin neu'r esgeuluso neu'r perygl ohono.

Gall y diffiniad hwn gynnwys unigolyn:

• sydd ag anableddau dysgu;
• problemau iechyd meddwl, yn cynnwys dementia;
• sydd yn berson hŷn ag anghenion cymorth/gofal;
• sy’n fregus neu sydd â salwch cronig;
• sydd ag anabledd corfforol neu synhwyraidd;
• sy’n cam-ddefnyddio cyffuriau neu alcohol;
• sydd ag anhwylder ar y sbectrwm awtistig.

Bydd bregusrwydd unigolyn yn dibynnu ar ei amgylchiadau. Mae llawer o ffactorau rhagdueddol a allai gynyddu'r tebygolrwydd o gam-drin.

Gall rhai ffactorau gynyddu eu bregusrwydd i gael eu cam-drin:

• Unigedd cymdeithasol - fel arfer mae gan y rhai sy'n cael eu cam-drin lai o gysylltiadau cymdeithasol na'r rhai nad ydynt yn cael eu cam-drin.
• Mae gan yr unigolyn salwch fel dementia a allai effeithio ar ei ddeallusrwydd, ei gof neu ei swyddogaethau corfforol ac achosi ymddygiad seicolegol neu gorfforol anrhagweladwy.
• Mae'r unigolyn yn cydymffurfio ac efallai nad yw'n gwybod ei fod yn cael ei gam-drin neu ei ecsbloetio, ee, rhai pobl ag anableddau dysgu.
• Mae gan yr unigolyn anawsterau cyfathrebu o ganlyniad i anawsterau clywed, gweld neu leferydd. Ni allant ddatgelu ar lafar.
• Ni chredir y person os byddant yn datgelu.
• Mae gan yr unigolyn broblemau ymddygiad neu newidiadau mawr mewn personoliaeth sy'n arwain at ymddygiad ailadroddus, crwydro neu ymddygiad ymosodol.
• Mae'r person yn gofyn am neu angen lefel o ofal y tu hwnt i allu'r gofalwr.

Os oes gennych bryderon am oedolyn a allai fod mewn perygl, fe allwch roi gwybod am oedolyn mewn perygl yma.