Esgeuluso
Esgeuluso yw pan na fydd unrhyw berson sydd yn gyfrifol am ofalu am neu warchod person agored i niwed, yn darparu'r gofal hwnnw y byddai person rhesymol mewn sefyllfa debyg yn ei ddarparu.
Gall esgeuluso gynnwys gweithredoedd bwriadol neu anfwriadol. Mae'n cynnwys gofalwr sy'n methu'n anfwriadol i gyflawni ei rôl neu gyfrifoldebau gofalu, oherwydd gwybodaeth neu ddealltwriaeth annigonol o'r angen am wasanaethau.
Enghreifftiau nodweddiadol o esgeuluso
- Methu â chynorthwyo â hylendid personol neu ddarparu bwyd, lloches a dillad
- Methu â darparu neu gael mynediad at ymyriad meddygol ar gyfer anghenion iechyd corfforol a meddyliol nid yw hyn yn cynnwys achosion lle mae person yn gwrthod triniaeth)
- Methu â diogelu rhag peryglon iechyd a diogelwch
- Diffyg gofal personol a / neu ddiffyg rheoli gallu i ddal dŵr
- Diffyg maeth
- Cyfyngu i ystafell ar eu pennau eu hunain
- Cyfyngu ar neu atal cyswllt cymdeithasol â ffrindiau neu berthnasau
- Gwrthod mynediad i wasanaethau.
Dangosyddion posibl esgeuluso
- Diffyg gofal personol a / neu ddiffyg rheoli dal dŵr
- Dirywiad cyffredinol mewn iechyd
- Baw gormodol neu beryglon iechyd eraill yn amgylchedd byw yr oedolyn sy'n agored i niwed
- Dillad anaddas ar gyfer tywydd
- Cyflwr meddygol heb ei drin
- Brechau, briwiau, llau
- Colli pwysau
- Diffyg maeth
- Dadhydradu
- Camddefnyddio meddyginiaeth
- Methu â chael / hwyluso'r defnydd o ddyfeisiau prosthetig angenrheidiol, dannedd gosod, sbectol, cymhorthion clyw, neu offer llawfeddygol gwydn
- Briwiau dolur gwasgu
- Amgylchedd cartref nad yw'n gydnaws ag anghenion iechyd sylfaenol, e.e. gwresogi annigonol
- Diffyg goruchwyliaeth gyson, naill ai gartref neu yn ystod gweithgareddau sy'n peri perygl iddynt
- Diffyg golau
- Dodrefn gwael o'i gymharu â gweddill y tŷ
- Golwg anniben
- Diffyg dillad gwely priodol